Sunday, March 29, 2009

Эрчүүдээ өмөөрч бичсэн шүлэг

Ажилаа ч, амьдралаа ч зохицуулчихдаг
Ачлалтай ч, ажилтай ч хааяа нэг хэсэг оройтоод
Хорвоо дэлхийгээс сансар огторгуй хүртэл ярин халуураад
Хар, шар, цагаан ус юунаас хэсэгхэн балган мансуураад
Гэмгүй мөртлөө гэмтэн болон зэмлүүлэгч эрчүүдэд болон өөртөө зориулаад оруулчихая... кэкэ

М.Билэгсайхан : Эрчүүдээ өмөөрч бичсэн шүлэг


Эр хүнийг та нар хааяа ч болов өршөө
Эрлэгт явчихаас нь өмнө ханийн жаргал эдлүүл ээ
Эр нөхөр чинь үгүй бол гэрийн чинь зай эзгүйрнэ
Эрдэмт хөвгүүд чинь үгүй бол төрийн чинь зай эзгүйрнэ
Эр цэрэг чинь үгүй бол эх орон чинь эзгүйрнэ
Эр хүнийг та нар хааяа ч болов өршөөж бай
Эрлэгт явчихаас нь өмнө ханийн жаргал эдлүүл ээ.
Хэл нь тагнайгаа олохгүй тульдчиж
Хөл нь дэлхийгээ онохгүй тэмтчиж
Хааяа нэг халамцуухан ирэхэд нь
Хараалын үг урсгаж халаасыг нь битгтй хоосол оо
Янагын захиа л лав гарахгүй шүү дээ наадахаас чинь
Яахав дээ хөөрий шараа тайлах юмыг нь үлдээ
Эр хүнийг та нар хааяа ч болов өршөө
Эрлэгт явчихаас нь өмнө ханийн жаргал эдлүүл ээ.
Халуун залуу насыг нь хамт элээснээ бод оо
Хайрын галзуу дурлалд хамт элэгдсэнээ бод оо
Өөрийг чинь ээж болгосон эрийн тэнгэр юм шүү дээ
Үрийн чинь эцэг болсон хүний дээд юм шүү дээ

Хичнээн жил амьд явахыг мэдэж болдоггүй орчлонд
Хэзээ хаана жаргана гэж хэрүүлийн алим хуваах юм бэ
Хазайсан газар нь тэдэнд чинь бүүвэй ээж түшиг болдог юм
Халтирсан газар нь тэдэнд чинь бүсгүй хайр нөмөр болдог юм
Уул шиг юм гэж дандаа битгий давар
Үүл шиг нүүгээд явчихдаг юм
Ус шиг уян гэж дандаа битгий самар
Уур болоод дэгдчихдэг юм
Төгөлдөр их урмыг нь бүр хугалчихвал
Төрсөн шигээ уруугуу хараад уначихдаг юм
Эр хүнийг та нар хааяа ч болов өршөө
Эрлэгт явчихаас нь өмнө ханийн жаргал эдлүүл ээ.
Дээл бүсэн гоёлтой
Дээрээ малгайн хиймортой
Андынхаа дэргэд цовоожиж
Аавынхаа харцанд томоождог
Янагын сэтгэлд нялхарсан эрчүүдийг
Янжинлхамууд минь өршөө
Олон олон авааль гэргий та нараасаа
Олон олон аавын хөвгүүдийг
Өмөөрч бичсэн шүлгийг минь болгоо
Өөрийн минь биеийг битгий болгоо
Эр нөхөр чинь үгүй бол гэрийн чинь зай эзгүйрнэ
Эрдэмт хөвгүүд чинь үгүй бол төрийн чинь зай эзгүйрнэ
Эр цэрэг чинь үгүй бол эх орон чинь эзгүйрнэ
Эр хүнийг та нар хааяа ч болов өршөөж бай
Эрлэгт явчихаас нь өмнө ханийн жаргал эдлүүл ээ.

Эх сурвалж:
http://www.biirbeh.com/modules.php?name=News&file=article&sid=850

Р.Чойном: Залуу нас

Бас л дэндүү гэхэд дэндүү үнэн үгтэй, "танхай" шүлэг. Залуу насыг хайрлаж, үр бүтээлтэй, зорилго тэмүүлэлтэйгээр өнгөрүүлээрэй гэсэн санаагаар уг бүтээлийг дурсан санаж энд оруулав.

Р.Чойном - Залуу нас

Хөрстийн амьдралд хөл алдсан
Хөлчүүхэн зүрхний минь тольтон дээгүүр
Шувууны сvvдэр шиг дайраад өнгөрсөн
Шунхан улаан залуу нас мину!

Амттан бүхний амтыг мэдэлгүй
Асгаж явсан залуу нас минь,
Өнгөтөн бүхний өнгийг бодолгүй
Үрж явсан залуу нас минь.

Зуны шөнийн нойрыг тоолгүй
Зуун гурван учралыг мөрөөсөж
Зураг шиг охидыг, тэрэг шиг дайрч
Зуурдхан мандсан залуу нас минь.

Өвлийн есийн жаврыг тоолгүй
Өөр хүний авгайд сэтгэп хаяж
Өрхний үзүүр шиг дэрвэж явсан
Өлчирхөн тэнэг залуу нас минь.

Даанч чи минь удсангүй...
Даавуу хүрэм, савхин бээлий хоёр шигээ,
Дассан салсан годон гэзэгтүүд шигээ
Дардан зам дээр үлджээ — залуу нас минь!

Улаанбаатарын чулуун засмалаар
Урагшаа, хойшоо, баруун тийшээ, зүүн тийшээ
Дотоод үйлдвэрийн хүнд шаахайг
Долоохон хоногт точийлдож явахдаа

Хүний сайн мууг зүүдлээ ч үгүй
Хүүхэд шиг өссөн залуу нас минь.
Хүүхний сайхныг таниа нь үгүй
Хүүрзгэнэ шиг ниссэн залуу нас минь.

Ангарайтсан нөхөдтэй, үдшийн цагаар
Адуу шиг пижгэнэсэн залуу нас минь
Айлын чийдэн хага чулуудаад
Авирлаж явсан залуу нас минь.

Аавын хүүгийн, шүр шиг хацрыг
Алгадаж явсан залуу нас минь,
Адилхан нөхдийнхөө хамрын цусыг
Асгаруулж явсан залуу нас минь.

Үзсэнээ мартаж, дуулснаа тогтоохгүй
Үүрдийн юм шиг дургиж явахдаа
Үймээнт хорвоогоос, дахиад олдошгүй
Үнэнч ханийнхаа дэргэдүүр өнгөрч

Хоног төдий зуурдхан ханилах
Хотын хүүхний өнгөнд хууртаж,
Ариухан цусаа түүний төлөө
Асгаж явсан залуу нас минь.

Оюутан ахуйн дэврүүн шүлгийн
Онгод цадигаар бялхаж явахдаа
Орчлон хорвоогийн нарийн учрыг
Олчихлоо хэмээн төөрч явсан

Ариунаас ариухан залуу нас минь
Арваадхан жилийн ханилгаатай байжээ.
Халуунаас халуун залуухан цаг минь
Хаврын үер шиг хугацаатай юм санжээ.

Аяа хөөрхий, хүний залуу нас гэж
Авч ч болдоггүй, өгч ч болдоггүй
Хэлгүй байгалийн дуугүй зарлигаар
Хэсэгхэн олддог шагнал юм уу даа.

Бусдын лангуунд энэхуу шагналаа
Бутархай мөнгө шиг тарааж хаясаар
Хүйтэн хорвоод нэг мэдэхнээ
Хүмүүний үр нүцгэрдэг байна.

Сайн ханиас хагацсан хойноо
Санан санан гунихардаг шиг
Болоод өнгөрсөн хойно, залуу насаа
Бодон бодон харуусдаг байна.

Баяртай, залуу зандан нас минь,
Барилдсан гэж бодвол, би ойчжээ.
Уралдсан гэж үзвэл, би хоцорчээ
Арилжаа наймаа хийсэн юм санж гэвэл харин
Атархан биеийнхээ эрүүл мэндийг егч
Алдар, шүлэг хоёрыг чинь авчээ!

Хөрстийн амьдралд хөл алдсан
Хөлчүүхэн зүрхний минь тольтон дээгүүр
Шувууны сүүдэр шиг дайраад өнгөрсөн
Шунхан улаан залуу нас мину! Баяртай!

Охин үрээ хайрла!

Энэ шүлгийг та бүхэн сонсож байсан нь эргэлзээгүй бизээ. Хааяа нэг сонсоход мөр бүр нь энэ хорвоод бүсгүй заяаг олж төрсөн хүний зовлонг ухааруулж, сэнхрүүлж өгдөг юм. Таалан болгооно уу!

Яруу найрагч, сэтгүүлч Б.Энхтуяа

Охин үрээ хайрла!

Охин үрээ хайрла!
Омогдож загнахдаа ч хайрла!
Охин үрээ хайрла!
Ойворгон зэмлэхдээ ч хайрла!

Нар ханын толгойд буухад хааяа нэг сэрэг, бүү зэмлэ
Насаараа тэр чинь өглөө босох хүн, төрсөн гэртээ л нойр аваг
Нар шингэж үдшийн хар чийг унатал найз нартайгаа дуулалдаг
Насаараа тэр чинь айлын голомт манаж морин төвөргөөн хүлээнэ

Энхрий гарын нь хурууг чилтэл гэр зуураа зарахдаа
Ээжийн цай уулгаж, аавын үгээр энхрийл
Эцгийн гэрээс гармагц эрийн гарт нухлагдана
Харийн газар одож хадмын нүүрийг царайчилна
Насаараа уухгүй амтат цайг нялх багад нь гэрт нь уулга
Насаараа амсахгүй жаргалыг нялх багад нь тоонотод нь эдлүүл
Насаараа сонсохгүй энхрий үгийг нялх багад нь гамнахгүй хэл
Насаараа нууж урсгах гашуун нулимсыг нь бодож цөөн уйлуул, охин үрээ!
Хүний гэргий болох гэж гангар шаазан шиг хагарна

Хүүхэн хонгор үрээ гарын алгандаа энхрийл
Хүй орчлонгийн жамтай тэнцүүлж түүнээ хайрла
Хөөрхөн хонгор аалинд нь эрхлүүлж түүнээ хайрла
Үрийн эх болох гэж алтан заадал сална
Үүлэн хонгор үрээ тэнгэрийн мандалдаа эрхлүүл
Үйл нь дуусдаггүй хорвоод балчирт нь амжиж жаргаа
Үс гэзгээ цайтал өнөд шаналахыг нь болгоо
Зөөлөн булбарай хурууг нь зүү утастай шадарлуул
Зүйдэл оёдлын хорвоод охин үр чинь төрснийг сана
Зөөлөн хонгор аашийг нь зүйр үгтэй шадарлуул
Зөвлөх хэлцэхийн хорвоод охин үр чинь төрснийг сана

Арван жил зэмлээд ч ухааруулж амжаагүй үгийг чинь
Анхны үр нь төрөөд үдшийн шөнөдөө ухааруулна
Хорин жил дуудаад сэрээж чадаагүй нойрыг нь
Хонгор үр нь төрөөд үүрийн жавраар ч хулжаана

Охин үрээ энхрийл, орчлонгийн зовлонд цадахын цагтаа
Огшуун нулимсандаа живэхийн цагтаа хожмоо нэг дурсана
Аавын гэрт жаргасан даа гэж хэзээд нэг тайтгарна
Ээжийн өвөрт эрхэлсэн дээ гэж эрхгүй нэг уужирна

Охин үрээ хайрла
Хясаа сувдаа нуудаг шиг хайрла
Охин үрээ хайрла
Үүл усаа хураадаг шиг хайрла
Охин үрээ хайрла
Уул эрдэнээ нуудаг шиг хайрла
Охин үрээ хайрла
Ус загасаа цэнгүүлдэг шиг хайрла

Хатуугаас хатуу үгийг ханатлаа үр чинь сонсоно
Хавраас намар хүртэл төрхөмдөө очиж хэлэх үү?
Хайртай охиноо зэмлэхдээ харцаараа ч болов энхрийл
Хаврын шувууд шиг намрын жимс шиг үгийг охиндоо хэл

Бусдыг хайрлах л гэж төрсөн юм охин үрээ энхрийл
Буцаж урсдаг ус байхгүй, эргэж та нарыг хайрлахгүй
Эргүүлэгт орчлон харин охин үрийг чинь хайрлахгүй
Энгэсэгт хацраар гэрэлтэвч зовлон нь та нарт харагдахгүй
Үндэс нь газарт цэцэг нь тэнгэрт
Үүн лүгээ адил санаж охин үрээ хайрла
Тэнгэрт чинь нар ч бий хур ч бий аянга ч бий
Тэнгэрлиг охин үрийг чинь жаргал ч тосно зовлон ч тосно
Хөөрхий түүнийг нялхад нь жаргаа
Хүүрнэн сургаад яах вэ дээ орчлон түүний багш юм
Хүний л гарт очих бүсгүй түүнийг энхрийл
Хүний л эрхэнд жаргах охин үрээ хайрла

Thursday, March 26, 2009

Дуучин Болд БНХАУ-ын хүндэт иргэн болж

Нэтээс шал өөр зүйл хайж яваад дараах нийтлэлийн кэйшийг гүүглээс олж уншаад үхтэлээ инээлээ... Энд хуулаад тавьчихая.

Title:Дуучин Болд БНХАУ-ын хүндэт иргэн болж

author:alamusi

date:2008-09-22 00:20

内容:Дуучин Болд БНХАУ-ын хүндэт иргэн болж хүрэл хөшөөгөө Бээжинд босгуулахаар клип бүтээжээ [img]http://www.duunet.com/news/temp/CamertonBold.jpg[/img]“В” продакшиний ерөнхий продюссер дуучин Л.Болд “Камертоны” гэдэг хаяган доороос гараад удаж байгааг бүгд мэднэ. Мэдрэмжтэй, чадалтай, авъяастай залуу уран бүтээлч маань өөрөө чансаатай бүтээл олныг туурвихын зэрэгцээ араасаа олон залуу дуучныг хөтлөн гаргаж байгаа билээ. Түүнчлэн энэ ялдамд олон царайлаг охидыг клипэндээ тоглуулан амьдралынх нь замыг засаж өгч байгааг бид мэднэ. Нас залуу, царайлаг охид голдуу тоглосон клипүүдийг харсан хэн ч шууд л Болдынх гэж таньдаг болоод байгаа юм. Тэгвэл царайлаг охидоор “зодож” хийдэг түүний өвөрмөц шийдэлтэй клипүүд дээр “Нулимснаас харамласан хайр” дууны клип нь нэмэгджээ. Монголдоо төдийгүй хөрш гүрэнд маань хүртэл хаданд гарч тэрбум, тэрбум хүний нүдний нулимсыг мэлмэрүүлэн Ху Жинтао даргаас БНХАУ-ын төрийн дээд одон медаль гардан авч болзошгүй өргөн дэлгэр утга агуулгатай энэ клипэнд нэлээдгүй мөнгө зарсан нь ойлгомжтой байгаа бэгөөд уг клипний утгыг 1960-иад оны үед БНМАУ-ын өмнөд хил дээр болсон нэгэн үйл явдлаас сэдэвлэсэн юмсанж. Агуулга нь эх орныхоо дархан хилийн манаанд зогсч байсан нэгэн монгол цэрэг санамсаргүй тохиолдолорр хилийн торонд орооцолдсон цаасан шувуугаа авахаар гүйж ирсэн хятад охинд сэтгэлтэй болж орхино. Мөнөөх хятад охин нь ядуухан данжаадын хүүхэд бололтой гэртээ жигнэсэн мантуугаа цаасанд боон нууж авчирч өгөхөд хилийн манааны бүх монгол цэргүүд ам хамраа олохгүй булаалдан идэж буй үзэгдэнэ. Хариуд нь нөгөө монгол цэрэг ганц ширхэг хуруудны хэлтэрхий ч болтугай өгөхгүй байгаа нь нэг жаахан тиймхэн. Ийнхүү дуучин Болдын уянгалаг хоолойны аясаар хятад монгол хоёр залуугийн хайр дурлал үргэлжилсээр хамгийн сүүлд нэгэнт таслагдсан төмөр торны эрхээр яг л хойд урд Солонгосын киног санагдуулам үйл явдал өрнөнө. Яах аргагүй хоёр өөр орны иргэд учир Монголын харуулын цэргүүд хятад охиныг баривчлах гэтэл зугтан гүйж яваад гранатанд өртөн агаарт цацагдан дэлбэрчихэж байгаа юм. Үнэхээр гашуун гунигтай түүх.

Гэхдээ харамсалтай нь 1960 оны үед Монголын хил орчимоор нэг ч хятад айл хараахан нэвтэрч амжаагүй байсан тул ядаж өвөр монгол охинд сэтгэлтэй болсоноор үзүүлсэн бол зүгээр байлаа. Гэхдээ яахав ямар түүхэн кино биш тэр хамаагүй. Харин Хятад, Монгол хоёр үндэстэн ингэж хилийн төмөр тороор зааглагдах утгагүй юм гэсэн далд санааг санамсаргүй ил гаргаж ирсэнээрээ Бээжин дэх Ар Монголыг хариуцсан хороонд бол үнэлж баршгүй гэнэтийн олз болжээ. Удахгүй Өвөрмонголын телевизээр Болдын клип байнга цацагдан улмаар Хятадын сувгуудаар ч цацагдан орчуулагдаж, хит болох нь эргэлзээгүй. Хит болоод зогсохгүй цаашилбал Хятад Монгол хоёр орны ураг холбох харьцаанд үнэлж баршгүй гавъяа байгуулсан хэмээн магтагдан сайшаагдаж Ху Жинтао даргаас БНХАУ-ын хүндэт иргэний алтан үнэмлэх гардаж Бээжин юм уу Хөх хотод хүрэл хөшөөг нь босгочихсон байх вий. Болдод заавал хилийн хайчаар таслагдсан хоёр залуугийн хайр сэтгэлийн тухай клип хийх санаа төрсөн бол ОХУ-ын буриад ч юм уу эсвэл Тува ядахдаа л Шинжааны казак гээд олон талаас нь бодож үзсэн бол дээр байх байлаа. Энэ рлон хувилбар байхад заавал хятад охиныг гол дүрээр сонгож авсанаараа Жамъяан хуурчийн зээ гэдэг нэр төрд нь сэв суулгаж басхүү урд хөршид алдарших шалтгаан болох шиг боллоо. Гэхдээ зүгээр нэг малчин залуу биш буу барьсан хилийн цэрэг хятад охинд сэтгэл алдран уйлж унжиж байгааг харуулсан энэ клип эдүгээ манай улсыг газрын зургандаа оруулчихаад ичих ч үгүй ярзайтал инээж суугаа урд хөршийнхөнд хачин их таалагдана гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй.